Alm. Soda (n. f.), Fr. Soude (f), İng. Soda. Ticârî önemi olan ve temizlik maksadı ile de kullanılan kimyevî bir madde. Kimyevî formülü sodyum karbonattır. Suyu alınmış sodyum karbonat (Na2CO3) endüstride; on mol kristal suyuna sâhip Na2CO3l0H2O ise çamaşır sodası olarak temizlik işlerinde kullanılır. Sodanın endüstride kullanılışı, diğer maddeleri elde etmede, ham maddeye yardımcı olarak kullanılması şeklindedir. Cam sanâyiinde ve birçok kimyevî ürünün elde edilişinde rolü vardır. Sodyum nitrat, fosfat ve silikatların elde edilişinde soda kullanılır. Diğer kullanıldığı sahalar; sabun ve kâğıt üretimi, tekstil ve petrol arıtma tesisleridir.

Soda ilk defâ kaya tuzuyla sülfürik asidin işleme sokulmasından elde edilen sodyum sülfat, kireç taşı (CaCO3) ve kömürün (C) yanyana kızdırılmasından elde edildi.

Bugün soda, daha ziyâde Solvay metoduyla elde edilir. Bu metodda karbondioksit ve amonyak gazı karışımı uygun şartlar altında doymuş sodyum klorür çözeltisine gönderilir. Bu işlemden sodyum bikarbonat (NaHCO3) çözeltisi elde edilir. Süzülüp alınan bu toz 200°C’de kurukuruya ısıtılırsa Na2CO3 elde edilir. (Bkz. Leblanc Metodu)

Soda, tabiatta diğer minerallerle birlikte de bulunur. Bâzı göl suları soda yönünden oldukça zengindir. Böyle göl sularının kuruması neticesinde, çöl altında kalan bölgelerde soda yataklarına rastlanır. Memleketimizde Van Gölünde soda vardır. Tabiî sodaya Trona tuzu da denir. Tabiî saf soda nem çekici olup, beyaz kristaller hâlindedir. Erime noktası 851°C’dir.