(M.Ö. 469 Atina - M.Ö. 399 Atina) Yunanlı filozof. Geometri ve astronomi üzerine de önemli çalışmaları vardır.
Sokrates yazılı hiçbir eser bırakmamasına karşın, eski Yunan ve Batı felsefesini derinden etkileyen önemli filozoflardan biridir. Öyle ki, eski Yunan felsefesi Sokrates'ten öncesi ve sonrası olarak ikiye ayrılır. Sokrates'ın öğretisi, öğrencisi Plâton'un eserleri dolayısıyla bugüne kadar gelebilmiştir.
Sokrates soylu olmayan bir ailenin çocuğudur. Hayatı yoksulluk içinde geçmiştir. Samos (Sisam) ve Peloponez savaşlarında çarpışmış, büyük bir cesaret ve dayanıklılık örneği göstermiştir. Atina'nın Danışma Meclisine seçilse de güncel siyasetle ilgilenmemiştir. Eski Yunan'da 30 tiran yönetimi sırasında haksız uygulamalara karşı çıkmıştır. Daha sonra yönetime gelen demokratlar tarafından öğrencileri arasında tiranların da bulunduğu gerekçesiyle tutuklanmıştır. Mahkeme sırasında kendisine yöneltilen dinsizlik, gençleri saptırmak gibi suçlamaları reddetmiş, mahkeme üyelerini alaya alan bir savunma yapmıştır. Bu tutumunun da etkisiyle mahkeme, zehir içerek ölmesine karar vermiştir. Sokrates'ın savunması ve zehir içerek ölümünün öyküsü, Plâton'un "Sokrates'ın Savunması (Apologia Sokratotus)" ve "Phaidon" adlı eserlerinde ayrıntılı olarak anlatılmaktadır.
Sokrates, düşüncesinin temelinde bütün evrene egemen olan bir düzen olduğu düşüncesi vardır. Ancak bu düzeni kavrayabilmek için çaba harcamak, inceleme yapmak, kısaca eğitim gereklidir. Sokrates'e göre hiç kimse bilinçli olarak kötülük yapmaz. Kötülük yanlış bilgilenmenin bir sonucudur. Dolayısıyla doğru bilgiye sahip olan herkes iyi olacaktır. Sokrates'in diyalog yöntemi tümüyle bu amaca yöneliktir. Doğrular ancak, inceleyerek, üzerinde düşünerek ortaya çıkacaktır. Sokrates bu amaçla insanlarla konuşarak, onların kalıplaşmış fikirlerini çürütmeye çalışır. Bununla birlikte onlara kendi doğrularını zorla kabul ettirmez. Onun yaptığı, soru-yanıt yöntemiyle karşısındakini düşünmeye zorlamaktır. Herkes doğruları kendisi bulacaktır. Sokrates'in düşünceleri günümüzde de demokrasi konusu çerçevesinde yoğun olarak tartışılmaktadır.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.