SORULAR CEVAPLARDIR SORULAR "Önemli olan, soru sormaktan vazgeçmemektir. Merakın bir varoluş nedeni vardır, insan sonsuzluğun, yaşamın, gerçeğin harikulade yapısındaki esrarı düşününce dehşete düşmekten kendini alamıyor. Eğer bir insan bu esrarın sadece küçük bir kısmını anlamaya çalışırsa bu yeterlidir. Kutsal bir merakı asla kaybetmeyin." ALBERT EINSTEIN
Sorular insan bilincinin lazeridir. Onların gücünü herhangi bir engeli ya da zorluğu delip geçmek için kullanın.
Başarılı olanlarla olmayan insanlar arasındaki en önemli fark nedir? Çok basit olarak ifade edecek olursak, başarılı insanlar daha iyi soru soran, sonuç olarak da daha iyi cevaplar alanlardır. Otomobilin daha ilk zamanlarıydı, yüzlerce insan acemice otomobil yapmaya çalışıyordu. Fakat Henry Ford "Ben böyle bir makinenin seri üretimini nasıl yapabilirim?" sorusuyla onlardan ayrıldı. Doğu Avrupa'da milyonlar komünizmin demir boyunduruğuna sinirleniyordu ama Lech Walesa, "Bütün çalışan kadın ve erkeklerin yaşam standardını nasıl yükseltebilirim?" sorusunu sorma cesaretini gösterdi. Eğer hayal gücünüzü tamamen serbest bıraksanız, sorularınız sizi nerelere götürürdü?
Aşağıdaki ifadeyi kabul eder misiniz yoksa etmez misiniz? Sorma ve cevap verme süreci olmasa düşünmenin hiçbir önemi olmaz. Herhangi bir yönde cevap vermek için, "Bu gerçekten doğru mu?" veya "Onun söylediği şeyi kabul ediyor muyum?" gibi bir soruyu kendinize sormak zorunda kalmadınız mı? "0 nasıl böyle oluyor?" değerlendirme sorusundan "Mümkün olan nedir?" sorusu ile düşünmeye ve "Ben ne yapacağım?" sorusu ile karar vermeye kadar düşünme sürecimizin çoğu soru sorma ve cevap vermeyi gerektirir. Bu yüzden, eğer yaşam kalitemizi değiştirmek istiyorsak, kendimiz ve başkaları hakkında sormaya alışık olduğumuz soruları değiştirmeliyiz. Çocuklar bütün zamanların soru sorma şampiyonlarıdır. Tamamıyla bir cevap almaya kararlı çocukların merakını ve masumiyetini taklit ederek neler kazanırdınız? Hayatımın işi, sorduğum soruların sonucudur. İnsanlara bir şeyler yaptıran nedir? Bazıları başarısız olurken yine bazılarının daha az kaynakla başarılı olmalarını sağlayan nedir? Onların sonuçlarını nasıl ikiye katlayabiliriz? Daha önce olduğundan daha çabuk ve kolayca nasıl değişiklik sağlarız? Bütün insanların yaşam kalitesini nasıl daha iyi hale getirebiliriz? Şu anda yaşamınızı şekillendiren en önemli sorular nelerdir? Kaliteli sorular kaliteli bir yaşam yaratır. Karar organları planlama taktikleri, pazarlama veya üretim hatları hakkında doğru sorular sorduğu sürece ticari kuruluşlar başarılı olurlar. İnsanlar birbirlerini yok etmek yerine, potansiyel uyuşmazlıklarının olduğu yeri bulup, birbirlerini nasıl destekleyecekleri hakkında doğru sorular sorunca ilişkiler gelişir. En önemli olan nedir ve ortak hedefler doğrultusunda yurttaşlar nasıl birlikte çalışırlar, gibi doğru sorular sorunca toplumlar bundan çok yararlanırlar. Yaşantınızın düzeltmek istediğiniz her alanı için sizi ve sevdiklerinizi daha yüksek başarı ve haz seviyesine bir mancınıkla atacak, size cevaplar -çözümler- sağlayacak sorular vardır. Kalite, adanmışlık, katkıda bulunma hakkında sorular sormaya ihtiyaç duyuyor musunuz? Art arda sorular sorup cevap almak, hayal bile edemeyeceğimiz bir etki yaratır. Ülkeler arasında, iş ve ilişkilerimizdeki duvarları soru sorarak yıkabiliriz. İnsanlığın ilerlemesi, sorulan yeni sorular sayesinde olur. Bugün kendinize yaşamınızı iyileştirmek için yeni cevaplar bulduracak hangi yeni sorulan sorabilirdiniz? Hiç şüphesiz beyin kapasitemiz olağanüstüdür. Aslında beynimizin depolama kapasitesini içine almak için Dünya Ticaret Merkezi büyüklüğünde iki binaya ihtiyaç vardır. Böyle olmakla beraber, depolanmış olanları nasıl geri alacağımızı ve sonra nasıl kullanacağımızı bilmedikçe bu gücün bir faydası yoktur. Kişisel bilgi bankanızdan istediklerinizi almanızı sağlayan nedir? Soru sormanızın etkin gücü. Genelde deneylerimizden faydalanmada başarısız oluşumuz, hafıza yetersizliğimizden çok, yeteneklerimizden faydalandıracak sorular sormadaki başarısızlığımızdan kaynaklanmaktadır. Zihinsel bilgisayarınız her zaman size hizmet etmeye hazırdır ve ona hangi soruyu sorarsanız sorun, kesinlikle bir cevap verecektir. "Neden sürekli her şeyi mahvediyorum?" gibi bir soru sorarsanız berbat bir cevap alırsınız. Diğer taraftan "Bunu nasıl kullanabilirim?" gibi çok daha faydalı bir soru sorunca, bu sizi otomatik olarak çözümlerin bulunduğu istikamete götürecektir. Yeni sorular sordukça yeni cevaplar alırsınız. Şu anda kendinize veya sevdiğiniz birine soracağınız güçlendirici ne gibi bir sorunuz var? İnsanlar romantik bir ilişkiyi sürdürmeye gönülsüz olunca, şüphe yaratacak şöyle sorular soruyor olmaları mümkün mü? "Ya daha iyi biri ile karşılaşırsam ne olur? Ya kendimi bu ilişkiye verir ve bir şey elde edemezsem ne olur?" Bu sorular o anda ellerinde olanın zevkini çıkarmalarına engel olurdu. Ya da bu soruları sorsalardı: "Yaşantıma seni katmakla ne kadar şanslıymışım?" "Senin en çok neyini seviyorum?" "İlişkimiz sayesinde yaşantımız ne kadar çok zenginleşecek?" Sizi ve akadaşınızı yeryüzünün en şanslı iki insanı hissettirecek hangi soruları sorabilirdiniz? Çok zekice sorular sormanın gücünü, iyi bir arkadaşım olan W. Mitchell şöyle gösteriyor. Bütün vücudunun yandığı ve bacaklarını kullanma yetisini kaybettiği bir kazadan sonra kendine acımak yerine şöyle sorular sordu. "Hâlâ nelere sahibim? Hatta daha önce yapmadığım neleri yapabilirim? Bu olay sayesinde diğer insanların yaşamına ne gibi katkılarda bulunabilirim?" Hastanede Annie adında bir hemşire ile tanıştı ve hemen onun cazibesine kaptırdı kendini. Belden aşağısı felç ve tanınmayacak halde yanmış vücuduna karşın, bu haldeki birinde ender rastlanan bir cesaretle kendine, "Onunla nasıl çıkabilirim?" diye sordu. Çok geçmeden evlendiler. Eğer red veya başarısızlık olasılığını dikkate almayacak olsanız, şu anda kendinize ne gibi sorular soruyor olurdunuz? Halen neler başardığımızın hiç önemi yok, kişisel ve mesleki yönden ilerlerken engellerle karşılaşacağımız zamanlar olacak. Sorun, problemlerinizin olup olmayacağı değil onlarla karşılaşınca nasıl baş edeceğinizdir. Durumunuzu değiştirmek ve kendinizi çözümlere açık tutmak için bu kontrol listesini kullanın. PROBLEM ÇÖZEN SORULAR 1) Bu problemin önemli olan yanı neresi? 2) Henüz mükemmel olmayan nedir? 3) O şeyi istediğim şekilde yapmak için ne(ler) yapmaya istekliyim? 4) O şeyi istediğim gibi yapmak için artık ne yapmaya istek duymuyorum? 5) O şeyi istediğim tarzda yapmak için gerekli olanları yaparken bu süreçten nasıl zevk alabilirim? Donald Trump'ın gayrimenkul işinde servet sahibi olmasını ne sağladı? Şüphesiz, değerlendirme yönteminin bir anahtarı olmuştur. Ekonomik kazanım için büyük bir güç sağlıyor gibi görünen herhangi bir şeyi değerlendirirken şöyle sorardı, "Zarar etme olasılığım nedir? En kötü ne olabilir ve bununla baş edebilir miyim?" Önüne çıkacak en kötü senaryoyla baş edebileceğini bilirse anlaşmaya yanaşırdı, çünkü artılar sorun olmayacaktı. Trump engellerle karşılaşmaya başlayınca gözlemciler onun kendisinin yenilemez olduğuna inanmaya başlamış olduğunu ve zarar verme olasılığı olan sorulardan vazgeçmiş olduğunu fark ettiler. Unutmayın ki, yaşamınızı şekillendiren sadece sorduklarınız değil, sormayı başaramadığınız sorulardır da. Sürekli soracağınız sorular ya sizi güçsüzleştirecek ya da zevk alma duygusu verecek, ya öfkelendirecek ya da esin kaynağı olacak, ya sizi mutsuz edecek ya da yaşamınızın büyüsü olacak. Ruh halinizi yüceltecek ve insanlığın mükemmelliği yolunda sizi ileri itecek sorular sorun. Şayet tekrar tekrar denediniz ve kilo veremediyseniz, bu kendinize yanlış sorular sorduğunuzdan olabilir mi? Örneğin, ' şunun gibi sorular; "Beni tam olarak ne doyurur?" ya da "En tatlı ve en zengin hangi yiyecekleri yersem bir şey olmaz?" Yukardaki sorulan şöyle sorsanız nasıl olurdu, "Gerçekten beni ne beslerdi?" "Bana enerji verecek hangi hafif ve lezzetli yiyecekleri yiyebilirim?" "Bu bana yararlı mı, yoksa zararlı mı?" Şayet aşırı yeme düşkünlüğünüz varsa, "Bunu yersem, hedeflerime ulaşmak için nelerden vazgeçmek zorunda kalacağım? Eğer şu anda kendimi arzulanma teslim edersem bunun için ödeyeceğim son bedel ne olur?" gibi sorular sorabilirsiniz. Kendinize sormaya alışkın olduğunuz her zamanki sorularda tek bir değişiklik, yaşantınızın kalitesini derinden değiştirirebilir ve değiştirecektirde. Sorular odağımızı buna bağlı olarak da hislerimizi derhal değiştirirler. Tekrar düşünüp odaklandığınızda sizi yeniden iyi hissettiren anlarınız yok mudur? Bu belki, evinizi tek başına ter kertiğiniz, belki ilk çocuğunuzun doğum günü ya da hedefinize ulaşacak güveni kazanmanıza yardım eden bir arkadaşınızla yaptığınız konuşma anı idi. "Ben neye minnettar olabilirim?" "Şu anda yaşamımda harika olan şey nedir?" gibi sorular bu anları hatırlatır ve sadece yaşantımızdan mutluluk duymamızı sağlamakla kalmayıp etrafımızdaki insanlara daha fazla katkıda bulunmamıza da olanak sağlarlar. Bir telkin cümlesi ile bir soru cümlesi arasında büyük bir fark vardır. "Ben mutluyum. Ben mutluyum. Ben mutluyum." telkin cümlesini bütün gün tekrarlayabilirsiniz, fakat bu cümle, "Şu anda ben neden mutluyum? Şimdi mutlu olmak isteseydim beni ne mutlu ederdi? Bu benim nasıl hissetmemi sağlardı?" gibi sürekli güçlendirici sorular sormanın sağlayacağı aynı emin olma durumunu yaratmayacaktır. Kendinize sadece telkin cümleleri pompalayıp duracağınıza, odağınızı yönlendirecek, o duyguyu yaşatacak gerçek ve zorunlu sebepler bulmanızı sağlayacak sorular sorun. Böylece bir telkin cümlesi söyleyeceğinize, gerçek, etkisi uzun süre devam edecek bir duygusal değişiklik yaşayacaksınız. Hayatınızı hemen nasıl iyileştirebilirsiniz? Saygı duyduğunuz insanların alışık olduğu soruları keşfederek ve model alarak. Son derece mutlu birini bulursanız, onun bu mutluluğunun bir nedeni olduğunu size garanti edebilirim: Bu kişi kendini her ne mutlu ediyorsa ona katı bir şekilde odaklamakta ve hatta kendisini nasıl daha mutlu kılacak soruları sürekli sormaktadır. Ekonomik yönden rahat olan insanlar, yatırımlarla ilgilendikleri için yetersiz ödüller elde eden insanlardan daha farklı sorular sorarlar. Hayatınızın herhangi bir alanındaki yeni bir başarı seviyesi, arzu ettiğiniz bir şeyi halen yaşayan model aldığınız kişinin yeni bir sorusu kadar size yakındır. Bunu hatırlayın ve soru sorun. Mutlaka cevap alacaksınız! Başarının ana maddelerinden biri cevaplara açık olmaktır. Walt Disney'in o büyülü krallığını kurduğu zamana döndüğümüzde, bilgi girişini sağlayabileceği ayrıcalıklı bir yolu olduğunu da görürüz. Bir duvarın tamamını bir projenin bütün evrelerini sergilemek için ayırdı ve herkesi "Bunu daha iyi hale nasıl getirebiliriz?" sorusuna verecekleri cevabı bu duvara iliştirmeye davet etti. Böylece yaratıcı bir ordunun birleşik kaynaklarına ulaşarak bilgi girişi kalitesine uygun sonuçlar aldı. Böyle bir araçtan yararlanmak için önemli bir organizasyonun başında olmanız gerekmemektedir. Dikkatinizi yeni istikametlere nasıl yöneltebilirdiniz? İstediğiniz taktirde, her gün görüştüğünüz hangi insan size kaynak zenginliği sağlayabilir? Alacağınız cevaplar sormaya istekli olduğunuz sorulara bağlıdır. Her şey sizin daha bol kaynaklı durumlara ulaşmanıza yardım edecek belirli soruları bulma sorunudur. Örneğin, eğer öğrenme ve ilerleme sizin için önemli ise, o zaman "Gelecekte daha iyi olmak için bu durumdan nasıl istifade edebilirim?" sorusu olumsuz duygusal durumunuzu düzeltmek için en etkin soru olacaktır. Özellikle zor, üzüntü verici durumlarla karşılaşınca, "On yıl boyunca bu sıkıntım gerçekten sürecek mi?" diye kendinize sorabilirsiniz. İlişkilerde yaşadığınız sıkıntılarla baş etmek için, "Başka neler bu ilişkiyi/kişiyi etkilerdi ve ben nasıl yardım edebilirim?" gibi sorular farklılıklarınızı ortadan kaldırmak ve şefkatinizi ifade etmek için en çabuk yol olacaktır. Unutmayın, "Arayın, mutlaka bulursunuz." Aradığınız şeylerin bilincinde olun. İnsanlar kolaylıkla "silen yaratıklar"dır. Günün herhangi bir zamanında fark edebildiğimiz bütün şeylerden sadece pek azına farkında olarak odaklanabilmekteyiz. Kendiniz ve başka biri hakkında bir soru sorarak anında odağınızı değiştirebilirsiniz. Örneğin, "Bizim burada yarattığımız bir şey nedeni ile oluşacak etkiyi hiç düşündüğünüz oldu mu?" gibi bir soru, ortağınızın veya takım üyesinin projenin bütün sorunlu detaylarını bir anda kafasından silmesini ve uzun vadeli yararlarına odaklanmasını sağlayabilir. Bu tür bir destekten gerçekten yaralanabilecek tanıdığınız biri var mı? Ne ararsak onu buluruz. Bunu kendinize ispatlamak için bir deney yapın. Şu anda her nerede iseniz etrafınıza şöyle bir dakika bakın ve "Kahverengi ne/neler görebiliyorum?" diye kendinize sorun. Bu renkte her gördüğünüz şeyi not edin. Sonra, gözlerinizi kapayın. Yeşil olanları hatırlamaya çalışın. Eğer bulunduğunuz çevreye aşina iseniz muhtemelen bu biraz zor olacak, fakat eğer aşina olmadığınız bir yerde iseniz o zaman bu kesinlikle bir sorun olacaktır! Kahverengi olanları kolayca hatırlayacaksınız ama çok muhtemeldirki yeşil olan şeyleri hatırlamada başarılı olamayacaksınız. Son olarak, gözlerinizi açın ve yeşil olan her şeyi görün. Fırsatlar gerçekten yeşil olan şeylerin aniden ortaya çıkışı gibi- Bize bir şeyi mümkündür veya mümkün değildir diye düşündüren genellikle soru soruş şeklimizdir. Belirli sözler ve onların kullanılış dizisi hatta bizim bazı olasılıkları düşünmeyişimize veya diğer şeyleri tam araştırmaksızın doğru kabul etmemize sebep olurlar. Örneğin; "Niçin ben hep kendimi baltalıyorum?" diye sorarsanız, kendi kendini doğrulayan bir kehaneti kurgulamış olursunuz ve içinde bulunduğunuz durum hiç öyle olmasa bile böyle bir sonuç sizin de kendinizi baltaladığınızı ortaya koyar. Bu önceden yapılan tahminleri kendi avantajınız haline çevirmeyi öğrenin. Sizi güçlendirici yeni inançları destekleyecek referanslar bulun. Kendinize şunun gibi sorular sorun: "Başıma gelen bu olay becerilerimi nasıl mükemmelleştiriyor?" ya da "Yaşadığımız bu şeyler nedeniyle ilişkimiz nasıl daha güçlü olacak?" Sorular, cevabı yok, bulunamaz diye düşündüğünüz yerde size cevaplar yaratırlar. Kariyerimin başlarında bir ortağım zimmetine büyük miktarda para geçirdi. İflas dilekçesi vereceğime, (bana tekrar tekrar öğütledikledikleri gibi) "Bu durumu nasıl düzeltebilirim? Şirketimin, öncesine göre daha etkin olmasını nasıl sağlayabilirim? Uyurken bile insanlara nasıl yardım edebilirim?" diye kendime sorular sordum. Bu sorular acenteler ve milyonlarca insanın yaşamına katkıda bulunacak hayli başarılı televizyon reklamları yaratmamı sağladı. istediğiniz cevabı elde edemezseniz vaz mı geçersiniz, yoksa ihtiyacınız olan cevabı temin etmek için soru sormayı sürdürür müsünüz? Kendinize günlük bir başarı kuralı oluşturun. Her sabah aşağıdaki sorulara en az iki-üç cevap bulun ve bunların doğuracağı olumlu duyguların tadını çıkarın. Bir cevap bulmakta güçlükle karşılaşırsanız sorunuza sadece "ebilirdim" ekleyin. Örneğin, "Şu anda yaşantımda neden mutluluk duyuyorum?" sorusunu cevaplayamıyorsanız "İsteseydim şu anda yaşantımda neden mutluluk duyabilirdim?" diye sorun.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.