Sami kökenli Sümerler'in, M.Ö. 4000 yıllarında kurulduğu sanılmaktadır. İlk yerleşim yerleri aşağı Mezopotamya olan Sümerler'in, önemli şehirleri Ur, Uruk, Nippur, Eridu ve Lagaş'tır.

Sümerler yazıyı bularak tarih çağlarının başlamasını sağlamışlardır. Kullandıkları çivi yazısıyla Gılgamış, Tufan, Yaradılış gibi birçok edebi eseri oluşturmuşlardır. Tarihteki ilk hukuk devletidir. Kral Urukagina tarafından tarihteki ilk yazılı yasalar oluşturulmuştur. Matematik alanında çalışmaları olmuştur. Dört işlemi uygulamışlar, ayrıca çemberi 360 dereceye bölmüşlerdir. İlk takvim olan Ay takvimini bulmuşlardır. Sümerler köleci bir toplumdur. Çok tanrılı din inançları vardır ve ahret inançları yoktur. M.Ö. 2200 yılında Elâmlılar tarafından yıkılmışlardır.