Horasan’da kurulan 9. asır İslâm devletlerinden. Hânedân, adını, kurucusu Mevlâ Tâhir bin el-Hüseyin’den alır. Tâhir bin el-Hüseyin, Abbâsî Halîfelerinden El-Me’mûn (813-833) zamânında Bağdat ve El-Cezire vâliliği yaptıktan sonra, İran’ın doğusundaki Horasan bölgesinin vâliliğine tâyin edildi. Tâhir bin el-Hüseyin, bâzı hoş karşılanmayan hareketleri olan El-Me’mûn’un adını Cumâ hutbesinden çıkardı. İstiklâl mânâsına gelen bu hareket, El-Me’mûn’un da vâli tanıdığı oğlu Talha (822-828) zamânında kesinleşti. Talhâ’dan sonra başa geçen Abdullah, yiğitliği ve adâletiyle meşhur oldu. Hâkimiyetini, doğuda Türkistan ve Hindistan, batıda Ren ve Kirman içlerine kadar genişletti. Tâhirîlerin asıl kolu Horasan’da bulunmasına rağmen, âilenin diğer üyeleri 10. yüzyılın başlarına kadar Bağdat’taki garnizon kumandanlığı(Sâhib eş-Şurta) gibi mühim vazîfeleri yapmakta devâm ettiler.

Tâhirîler, merkezleri olan Nişâpûr’da müstakil hareket etmelerine rağmen, vergilerini halîfelik merkezi Bağdat’a da muntazaman gönderdiler. Bölgede Ehl-i sünnet îtikâdının müdâfaasını yapıp, halka çok iyi muâmele ettiler. Bölgenin ileri gelenlerine dâimâ hüsn-ü kabul gösterdiler. Zirâat ve îmârı teşvik ettiler. İlmi yaydılar. Âlim ve şâirleri korudular. Tâhirîler, bölgenin iktisâdî, sosyal ve kültürel hayâtını yükselttiklerinden, halktan çok yardım, destek ve teşvik gördüler.

Tâhirîler, iç isyânlar sebebiyle zayıflayınca, hâkim oldukları bölgeler, Saffâri ve Sâmânî hâkimiyetine geçti.

Tâhirî Hâkimleri

Tâhir I. bin el-Hüseyin (821-822)

Talhâ (822-828)

Abdullah (828-845)

Tâhir II (845-862)

Muhammed (862-873)