Takvim, zamanı günlere, haftalara, aylara, yıllara bölen ve böylelikle gündelik yaşamın gereksinimleri için zamanı ölçmeye yarayan sistemdir. Takvimde kullanılan bu yöntem, Dünya'nın, Güneş'in ve Ay'ın düzenli hareketine dayalıdır. Örneğin bir gün, Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesi için geçen ortalama süredir. Bir yıl da, Dünya'nın Güneş çevresindeki bir tam dönüşü için geçen süredir. Buna Güneş yılı denir ve tam olarak 365 gün, 5 saat, 48 dakika ve 45,5 saniyedir. Bir ay ise iki dolunay arasında geçen süredir, yani kabaca, Dünya'nın çevresinde dolanma süresidir ve tam olarak 29,5 gündür. Bunu temel alan ölçüye de Ay yılı denir ve bir Ay yılı 354 gündür. Ay yılı Güneş yılından 11 gün daha kısadır. Ancak günümüz takvimlerinde bir aydaki günlerin sayısı Ay'ın evrelerine göre belirlenmez. 28 gün ile 31 gün arasında değişen ve bir Güneş yılının yaklaşık olarak 1/12'sine karşılık gelen aylar biçiminde gösterilir.

Babilliler, 30'ar günden oluşan 12 aylık bir takvim kullanıyorlardı ve yılın mevsimine uydurmak için kimi zaman fazladan ay ekliyorlardı. Eski Mısırlılar Ay takvimini Güneş takvimine çeviren ilk uygarlıktı. Bir Güneş yılını 365 gün olarak hesaplamışlar ve yılı 12 aya, ayları da 30 güne bölmüşlerdi; yılın sonunda da fazladan 5 gün ekliyorlardı. M.Ö. 238'lerde kral III. Ptolemy, günümüzdekine benzer şekilde, her dört yıla bir gün eklenmesini emretmişti. Eski Yunan'da da her yıl 354 gündü. Ancak onlar, Güneş yılı dönümlerindeki belirli aralıklarda, bilimsel temelli olarak fazladan ayları takvime yerleştirmeyi başarmışlardı. Günümüze kadar uzanan ve bugün de kullanılan takvimlerin en önemlileri, milâdi takvim ve hicri takvimdir. Milâdi takvim, Güneş yılına göre düzenlenmiştir. Milâdi takvimde Hz. İsa'nın doğumu başlangıç (0) kabul edilmiştir. Hicri takvim ise Ay yılına göre düzenlenmiştir. Hicri takvimde, Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye göç ettiği 622 yılı başlangıç (0) kabul edilmiştir. Eski takvimlerde yeni yıl, gündüz ve gecenin eşit uzunlukta olduğu güz gününde (21 Eylül) başlatılırdı. 1753 yılından itibaren de önce ABD ve İngiltere olmak üzere, tüm dünya ülkelerince 1 Ocak'ta başlatılması kararlaştırdı.