İslâm dîninde, hadden daha hafif cezâyla cezâlandırma. Lügatte “edeplendirmek” demektir. Had, miktârı dinde kesin olarak bildirilmiş olan cezâdır. Ta’zîr cezâsı böyle değildir. Ta’zîrin cinsini ve cezânın miktârını hâkim tâyin eder.

Ta’zîr cezâsı çeşitli olup tenbih, ihtar, tekdir, dövmek hapis ve öldürmeye kadar gider. Suça ve şahsa uygun olanı verilir. Âlimlere yüksek memurlara ihtar (uyarı) etmek yetişir. Kaba kimseler dayak ve hapisle ta’zîr olunur. Mal almakla ve para cezâsıyla ta’zîr olmaz.

Ta’zîr, memleketten nefyederek (sürerek) ve evini yıkarak da olur. Halka eziyet edenler, zinâyı âdet edinen bekârlar nefyolunur. Müslümanları diliyle, eliyle, haksız inciten ta’zîr olunur. Kendi oğluna, kâfire söven, kazf (iftira eden) ta’zîr olunur. “nâmussuzun oğlu, haramzâde” diyen ta’zîr olunur. Bir kimse birini haksız döverse o da bu kimseyi döverse, hâkim ikisini de ta’zîr eder. Ta’zîr’e önce dövenden başlanır. Sihir, büyü yapan da ta’zîr olunur.

Kul hakkı bulunan ta’zîr suçları tövbeyle affolmazlar. Ayrıca hak sâhibiyle helallaşmak lâzımdır.