HAKKINDA YAZILANLAR

General Franks, Irak operasyonunda savaş hilelerini uygulayacak’

Erkan Acar

Zaman 13 Şubat 2003

‘Saddam sonrası Irak’ı yönetecek kişi’ olarak gündeme gelen Tommy Franks’i, sınıf arkadaşı emekli general Nejat Eslen, Zaman’a anlattı. Eslen’e göre, Franks, Irak operasyonunda, savaş tarihinin Faransız, Alman ve Çinli üç önemli komutanının taktiklerini uygulayacak.

Irak’a yönelik muhtemel operasyonun komutanlığını yapması beklenen Orgeneral Tommy Franks’in sınıf arkadaşı emekli Tuğgeneral Nejat Eslen, Franks’i ‘ayırt edici bir özelliği olmayan ‘sakin biri’ olarak tanımladı. Eslen, bir topçu subayı olan General Franks’in Irak operasyonunda manevra ile birlikte ateş gücüne de önem vereceğini anlatıyor.

Eslen’e göre Franks muhtemel savaşta harp tarihinin üç ünlü komutanının teorilerini uygulayacak. Bunlar; Napolyon döneminin ünlü generali Antoine Henri Jomini’nin ‘Stratejik Kesin Sonuç Noktaları Konsepti’, Prusyalı general Carl Von Clausewitz’in ‘Ağırlık Merkezi Konsepti’ ve Çinli savaş ustası Sun Tzu’nun ‘Savaş Hileleri’.

Geleceğin liderlerini yetiştiren ABD Kara Harp Koleji’nde 1984 yılında Franks ile birlikte eğitim gören Tuğgeneral Eslen, Franks’i Zaman’a anlattı. Eslen, Sun Tzu’nun, ‘En iyi sonuç, düşmanın mukavemetini savaşmadan kırmaktır’ şeklindeki sözünün Bağdat’ın düşürülmesinde büyük önem kazandığına dikkat çekti.

Türkiye’yi uzun yıllar NATO'da temsil eden Eslen, “Burada bir dolaylı tutum stratejisinin uygulanacağını düşünüyorum. Yani hile. Bu amaçla Franks’in Tzu’yu tekrar tekrar okuduğunu tahmin ediyorum. Buna göre Franks, Bağdat’ta ağır bir çatışmaya girmeden sonuca ulaşmaya çalışacaktır.” diyor. Eslen, ABD Merkezi Kuvvet (CENTCOM) Komutanı Franks’in Prusyalı savaş teorisyeni Clausewitz’in iki konseptini de önemsediğini vurguluyor. Bunlardan birincisi ‘savaşın politikanın devamı’; diğeri ise savaşın nihai hedefinin düşman kuvvetlerinin yok edilmesi olması.

Eslen, Franks’in liderliğine de Clausewitz’in bu iki kuralının egemen olduğunu düşünüyor. Bir başka deyişle Franks, politikacının tam kontrolünde hareket edecek. Eslen, “Clausewitz’in teorisinin uygulayıcısı Franks, düşmana karşı acımasız olacak, onu yok etmeye çalışacaktır. Çünkü Clausewitz’e göre zaferin bedeli kandır.” diyor.

Emekli Tuğgeneral Nejat Eslen, 1984’te ABD Kara Kuvvetleri için geleceğin liderlerini yetiştiren Kara Harp Koleji’nde okumaya hak kazanmış. Eslen, burada 19 değişik ülkeden gelen subaylarla bir yıla yakın eğitim görmüş. Kolejdeki derslere 19’u yabancı toplam 290 subay katılmış. Kursa iştirak edenlerin arasında ABD’nin Irak harekatını sevk ve idare edecek olan Orgeneral Tommy Franks da yer almış.

Eslen, Kara Harp Koleji’ndeki eğitimin amacının gelecekte stratejik ve operatif seviyelerde önemli görevler üstlenecek komutanları yetiştirmek olduğunu belirterek şunları söylüyor: “Geçen zaman içinde bir zamanların Yarbay Tommy Franks’i, piramitin tepesinde kalmayı başaran nadir subaylardan biri ve bugün CENTCOM komutanı olarak Irak’ın işgaline ve daha sonra da Irak’ta kurulacak yeni yönetimin başı olmaya hazırlanıyor.”

Sınıf içinde belirgin, bir özelliği olmayan ve sakin yapısı ile tanınan Tommy Franks’i tahlil edebilmek için onun Kara Harp Koleji’nde verilen eğitimle nasıl yönlendirildiğini anlamak gerektiğine dikkat çeken Eslen, bu konuda şu bilgileri veriyor: “O dönemde ABD ordusu Vietnam Savaşı’ndaki yenilginin ezikliğini taşıyordu ve Vietnam sendromu devam ediyordu. ABD Kara Kuvvetleri, hava–kara muharebe doktrinini kabul etmişti ve muhtemel bir savaşta inisiyatifi elde bulundurmayı amaçlıyordu. Yeni doktrinin gereği olan güçlü savaş uçakları, zırhlı muharebe araçları, tanklar, silahlı saldırı helikopterleri ve akıllı mühimmat üretiliyordu.”

1991 savaşında tümen komutan yardımcısı olarak görev yapan Franks’in bölge hakkında yeterli tecrübesi olduğu ifade ediliyor. Franks, Afganistan harekâtında da görev aldı.