Karadeniz bölgesinin Doğu Karadeniz bölümünde yer alır. Yüz ölçümü 4685 km2, nüfusu 975 137 kişi (2000), il plâka kodu 61'dir. İlçeleri, Merkez, Akçaabat, Araklı, Arsin, Beşikdüzü, Çarşıbaşı, Çaykara, Dernekpazarı, Düzköy, Hayrat, Köprübaşı, Maçka, Of, Sürmene, Şalpazarı, Tonya, Vakfıkebir ve Yomra'dır.

Trabzon ili derin vadilerle yarılmış engebeli bir alanda yer alır. Karadeniz bölgesinin en büyük kentlerinden birisidir. Kıyı boyunca uzanan Doğu Karadeniz sıradağları oldukça yüksek ve geçit vermeyen dağlardır. Bu sıradağların içinde bulunan en önemli dağlar, Soğanlı, Trabzon ve Zigana Dağları'dır. Bu dağlar gür ormanlarla kaplıdır. Yüksek yerlerinde gür çayırlıklar bulunan bu dağlar hayvancılık ve turizm açısından önemlidir. Trabzon topraklarında doğan ırmaklar, fazla uzun olmayan hızlı akışlı çay ve derelerdir. Bu çayların hemen hemen tümü Karadeniz'e dökülür. Başlıca akarsuları, Değirmendere, Solaklı Deresi ve Fol Deresi'dir. Ovalık alanları çok azdır. Başlıca gölleri Uzungöl ile Sera Gölü'dür. Kıyılarda bulunan başlıca çıkıntılar, Araklı, Güzelhisar, Bostan ve Fener Burnu'dur. Başlıca girintiler ise, Akçaabat Koyu ile Büyükliman'dır. Karadeniz bölgesi ikliminin etkisi altındadır. Her mevsim bol yağış görülür. İl toprakları bitki örtüsü açısından oldukça zengin bir ildir. Özellikle dağlık kesimlerde çok geniş ve yoğun ormanlık alanlar vardır.

Ekonomi, ağırlıklı olarak tarıma dayalıdır. İkliminin çok nemli, ekilecek alanların kısıtlı olması, tarımı olumsuz yönde etkiler. Yetiştirilen başlıca ürünler, patates, yaş çay yaprağı, mısır ve fındık, çok az miktarda lâhana, tütün, mandalina, portakaldır. Hayvancılık ekonomide önemli bir yer tutar. En fazla sığır yetiştirilir. Ayrıca koyun yetiştiriciliği ve arıcılık da yapılır. Türkiye balık üretiminde önemli bir yeri vardır. Sanayi pek fazla gelişmemiştir. En önemli kuruluşlar, un, çay, süt ürünleri, hamsi konservesi, balık unu ve balık yağı, yem, hazır giyim, orman ürünleri, metal eşya, çimento, tuğla ve kiremit fabrikalarıdır.

Tarihsel değerler açısından oldukça zengin bir ildir. Özellikle Sümela Manastırı ile Ayasofya Kilisesi tarihi açıdan çok değerlidir. İl dağlarında dağ sporları, kampçılık ve avcılık yapılır.