Başbakanlığa bağlı, tüzel kişiliği olan ve özel hukuk hükümlerine göre yönetilen bir kamu kuruluşu. 25 Eylül 1954’te Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesinde kuruldu. 18 Kasım 1960 târihli 132 sayılı kuruluş kânunuyla TOBB’den ayrıldı. 16 Mayıs 1985’te 3205 sayılı kânunla yeniden düzenlendi.

Dünyâda, mal ve emtialarda kalite arayan ilk millet Türkler oldu ve ilk defâ standardizasyon uygulamasını Osmanlılar başlattı. 1502 târihinde, Sultan İkinci Bâyezîd zamânında başlatılan standart uygulaması Batı ülkelerine de örnek olmuştur. Kânunnâme-i İhtisâb-ı Bursa ismini taşıyan Standart Fermanı’nda bütün tarım ürünleri gerek kalite, gerek fiyat yönünden standarda bağlandı. Fermanda; et, şeker, tuz, yumurta, peynir, börek, mücevherat ve deri gibi çeşitli mâmullerin özellikleri ayrı ayrı belirtilerek standardize edilmiştir.

TSE’nin başlıca görevleri şunlardır: Her türlü mal ve hizmetin standartlarını hazırlamak, hazırlatmak ve bu standartlara uyulmasını sağlamaktır. Bu amaçla araştırmalarda bulunur, üniversiteler, çeşitli bilimsel kurumlar ve milletlerarası kuruluşlarla işbirliği yapar, yayınlar hazırlar. Enstitü içinde ve dışında hazırlanan standartlardan incelemeler sonucunda TSE tarafından uygun görülenler “Türk Standardı” olarak kabul edilir. Bu standartlardan uyulması zorunlu görülenler ilgili bakanlığın onayına sunulur. Resmî Gazetede de yayınlanarak üretime geçilmesine başlanır.

Enstitü başkanı, Genel Kurulca kuruluşun üyeleri arasından üç yıllığına seçilir. Enstitü Genel Kurulu; çeşitli bakanlıklardan, kamu kurum ve kuruluşlarından seçilen temsilcilerle, Sanâyi Odaları, Ticâret Odaları, Deniz Ticâret Odaları, üniversiteler ve ticâret borsaları birliğince seçilen temsilcilerden meydana gelir. Genel Kurul, TSE’nin en yetkili karar organıdır.

Her yıl Mayıs ayında olağan toplanır. Yönetim Kurulu, Teknik Kurul, Denetleme Kurulu veİhtisas Kurulu TSE’nin diğer kurullarıdır. Yönetim Kurulu bir başkan ve dört üyeden teşekkül eder. Bütçeyi, çalışma programını, tüzük, tasarı ve yönetmelikleri hazırlayarak Genel Kurula sunmak ve Genel Sekreteri atamak Yönetim Kurulunun görevidir. Enstitü Başkanı bu kurulun da başkanlığını yürütür. Teknik Kurul, Enstitünün hazırladığı standartları onaylar ve bunların arasından uyulması zorunlu olanları belirler.

TSE’nin Ana hizmet birimleri ise; Plânlama Dâiresi, Standart Hazırlama Dâiresi, Marka ve Belgelendirme Dâiresi,Laboratuvarlar ve Kalite Kontrol Dâirelerinden müteşekkildir.

Enstitünün İstanbul ve İzmir’de birer adet bölge müdürlükleri, Adana, Antalya, Bursa gibi birçok şehirde de mahallî temsilcilikleri mevcuttur.

Bir de TSEK diye bilinen belge vardır. Bu belge; yerli veya yabancı bir firmanın malı için belirlenen kalite özelliklerinin TSE tarafından test edilerek, verilen kalite ve uygunluk belgesidir. TSEK belgesi TSE gibi geçerlidir, TSE garantisindedir.