Alm. Lackmus (n), Fr. Tournesol (m), İng. Turnsole, Litmus. Çözeltilerin asit veya alkaliliğini belirlemede kullanılan kimyâsal bir madde. Asit çözeltisine turnusol ilâve edildiğinde çözelti kırmızı, baz çözeltilerine ilâve edildiği zaman ise çözeltinin rengi mavi olur.

Turnusol’un pH olarak dönüm noktası 4,5-8,3 arasındadır. Turnusol çözelti hâlinde kullanıldığı gibi kâğıda emdirilerek de kullanılır. Bu kâğıda “turnusol kâğıdı” denir. Turnusol kâğıdı pH’sı 7’den büyük olan çözeltilere batırılırsa kâğıt mavi, pH’sı 7’den küçük (asidik) çözeltilere batırılırsa kâğıt kırmızı renk alır. Bugün turnusol kâğıdı geçmişe nazaran daha az kullanılmaktadır..

Turnusol kâğıdı yerine bugün çeşitli pH’lara karşılık çeşitli renkler gösteren kâğıtlar kullanılıyor. Bu renkler kırmızıyla koyu mavi renkler arasında değişmektedir. Bu renklerin herbiri takribi bir pH göstermektedir.

Turnusol, likenlerden (Roccella, Variolaria) elde edilir. Bu bitkiler alkolle ekstrakte edilir. Ekstrakt, yâni alkolle çekilen bitki özü hava mevcûdiyetinde amonyak, soda, potasyum karbonatla muâmele edilir. Ekstraksiyonla elde edilen ilk ürün basit ß-orsinol’dür. Sonra bu bileşik amonyakla okside olur ve quinone dönüşür.