Uluğ Bey - Bilgiler
08/12/2009 20:17
(1394 Sultaniye, İran - 1449 Semerkant, Özbekistan) Türk matematikçisi ve gök bilimcisi. Asıl adı Mehmet Turagan'dır. Yaptığı ayrıntılı yıldız kataloğuyla ün kazandı. Önemli ve çok değerli bir başka eseri de Semerkant'ta kurduğu büyük gözlem evidir.

Uluğ Bey 1446 yılında daha 16 yaşındayken Türkistan hakanı olmuştur. Türkistan hakanı olduktan sonra bir bilim merkezi hâline gelen Semerkant'ta ömrünü geçirmiştir. O dönemin Plâton'u sayılan Kadızade Rumi'den ders alan Uluğ Bey devlet işlerinden daha çok bilime önem vermiştir. Hükümdar olduktan sonra bilimsel çalışmalara hız vermiş Kadızade Rumi'nin başkanlığında 1421 yılında bir medrese kurdurmuş ve daha sonra da 1424 yılında Semerkant gözlem evinin yapımına başlamıştır. Semerkant gözlem evinin ve gözlem araçlarının yapımında ülkenin tüm mühendis, alim ve ustaları görev almış ve hiçbir maddi harcamadan kaçınılmamıştır. Uluğ Bey kendisine bu gözlem evinde bir oda yaptırarak odalarının duvar ve tavanlarını gök cisimlerinin çizimleriyle süslemiştir.

Hiyasettin Çeşmi ve Ali Kuşcu ile birlikte iyi bir çalışma grubu oluşturmuşlardır. Uluğ Bey'in yıldız kataloğunda, yıldızların boylam ve enlemleri verilmektedir. Bu eser Kadızade Rumi, Hiyasettin Çeşmi ve Ali Kuşcu'nun ortak bir çalışması olup tam 17 yılda hazırlanmıştır. Farsça yazılmış daha sonra Arapça'ya ve Batı dillerine çevrilmiştir. Bu eser giriş, çizelgeler ve katalog olmak üzere üç bölümden oluşur. Eserin ana başlıkları şöyledir:

1. Bölüm

a. Ay, yıl, hafta tanımları

b. Takvimler

c. Güneşin hareketi

2. Bölüm

a. Ara değerler

b. Gölge hesapları

c. Yıldız konumları

d. Zaman ve yön tayinleri

3. Bölüm

a. Güneş denklemleri

b. Gezegen enlem ve boylamları

c. Ay ve Güneş tutulmaları

d. Yıldız enlem ve boylam tayinleri

4. Bölüm

a. Falcılık

Önceki
Önceki Konu:
Ukrayna
Sonraki
Sonraki Konu:
Ulus

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu
Popüler Sayfalar:
Son Ziyaretler: