Uzayda özel tasarlanmış araçlarla gerçekleştirilen inceleme ve keşif gezilerine ya da Dünya'daki ve yörüngedeki teleskoplarla yapılan gözlemlere uzay araştırmaları denir.

Teleskoplu gözlemler, teleskopun bulunduğu, 1600'lü yılların başından beri yapılıyordu. On dokuzuncu yüzyılın sonlarında elektromanyetik dalgalar üzerine yapılan araştımaların sonucunda radyoastronomi doğdu. Artık yalnızca görünür ışıkla değil, X-ışınlarından mor ötesi ışınlara kadar birçok dalga boyundaki ışınlarla gözlem yapılabiliyordu.

Dünya yörüngesindeki ya da Güneş sistemindeki uzay araştırmalarınaysa ancak 20. yüzyılın ikinci yarısında başlanabildi. İkinci Dünya Savaşı sırasında geliştirilen ve silâh olarak kullanılan ilk roketler, savaş sonrasında uzaya araç ve insan taşıyabilecek dev roketlerin öncüleriydi, aslında. Bu roketlerle başlangıçta, meteoroloji, casusluk ve iletişim uydularını içeren çok sayıda insansız uzay aracı fırlatıldı. Daha sonraki adımsa insanlı uzay araçlarının fırlatılması oldu.

Uzay araştırmaları bilimine gök bilim ya da astronomi denir. Yer yörüngesinde ya da atmosfer dışındaki belirli bir yörüngede, uçuşlarda kullanılmak üzere tasarlanmış insanlı ya da insansız araçlara da uzay aracı denir. Ay ve gezegenleri yakından inceleyebilmek için de uzayın derinliklerine uzay araçları gönderilmektedir. Bu uzay araçlarındaki aygıtlar, gezegenlerin sıcaklığını, ışınımını, jeolojik durumunu, atmosferinin yapısını ve başka birçok özelliğini ölçerek bilgileri (verileri) yeryüzündeki istasyonlara gönderir.

Dünya yörüngesinde dolaşan gözlem araçlarının da uzay araştırmalarında önemli bir yeri vardır. Bu araçlar sayesinde atmosferin olumsuz etkileri ortadan kaldırılarak gök cisimleri gözlenebilmiştir. Uzay araştırmalarında insanlı uzay istasyonlarından da önemli bilgiler elde edilmektedir.

İLGİLİ KONULAR

Uzay, Uzay Teleskobu