Alm. Venus (f), Fr. Vénus (f), İng. Venus. Güneş sisteminde güneşe en yakın ikinci yörüngede dönen bir gezegen. Akşam karanlığında gökyüzünde Aydan sonra en parlak ışığa sâhiptir. Venüs’e Zühre yıldızı da denir. Güneş ve ay dışında âletsiz gündüz görülebilen tek gök cismidir.

Kütlesi 5,3x1012 ton

Hacmi 9,3x1020m3

Yoğunluğu 5,1 gram/cm3

Çapı 12100 km.

Yüzey çekimi 8,6 m/sn

Kaçma hızı 10,4 km/sn

Yörünge hızı 35 km/sn

Eksenin eğimi 0°

Güneşe ortalama uzaklığı 108 milyon km

Dünyâya en uzak mesâfesi 252 milyon km

Dünyâya en yakın mesâfesi 40 milyon km

Kendi etrâfında dönüş süresi 243 dünyâ günü.

Güneş etrâfındaki dönüşü 225 dünyâ günü.

Işığı yansıtıcılığı 1.70

Atmosferik yüzey basıncı 90 bar

Yüzey sıcaklığı 475°C

Uyduları Yok

Venüs gezegeninin tâkip ettiği yol Merkür gezegeni ve Dünyâ arasında yer alır. Diğer gezegenler gibi Venüs de yansıyan güneş ışıklarıyla parlar. Dünyâdan görüldüğü kadarıyla Venüs diğer bütün gezegen ve yıldızlardan daha parlak ışıl ışıldır. Bu hem Dünyâya yakın olmasından, hem de yüksek yansıma güçlü bulutlarla kaplı olmasından ileri gelir.

İlim adamları güneş sistemindeki Venüs ve diğer gezegenlerin 4,5 milyar yıl önce toz, duman ve gaz bulutlarından meydana geldiklerini söylemektedirler. Diğer gezegenler arasında dünyâya ağırlık ve biçim bakımından en çok benzeyeni Venüs gezegenidir.

Ağırlığı Dünyâ’nınkinin % 81’i, yoğunluğu ise % 90’ı kadardır. Venüs’ün yüzeyindeki yerçekimi dünyânınkinin % 88’i kadardır. Böylece dünyâda 45 kg ağırlığı olan bir madde, Venüs gezegeninde 40 kg ağırlıktadır. Çok zayıf olduğu anlaşılan Venüs’ün manyetik alanı hemen hemen yok gibidir.

Güneş sisteminin yukarısından bakıldığında, Venüs ve diğer gezegenlerin güneşin etrâfında saat yelkovanları gibi döndükleri görülür. Venüs’ün dâiresi üzerinde sâniyedeki hızı 25 km’dir. Dünyâ’nınki ise 298 km’dir. Bu gezegenin Güneş’e en yakın noktası Güneş’ten 107.5 milyon km uzakta, Güneş’e en uzak noktası da Güneş’ten 108.9 milyon km uzaklıktadır. Venüs gezegeni Dünyâ’ya diğer bütün gezegenlerden daha çok yaklaşır. Dünyâ’ya en yakın olduğu zaman dünyâdan 40 milyon km uzakta olan Venüs gezegeni, Dünyâ ile Güneş’in arasında yer alır. Güneş, Dünyâ ile Venüs’ün arasına girdiği zaman ise bu iki gezegen arasındaki uzaklık en son haddini bularak 252 milyon km olur.

Venüs’ün atmosferi ve yüzey yapısı hakkında geniş bilgi Amerikan ve Sovyet uzay araştırma çalışmaları neticesinde elde edilmiştir. 1962 senesiyle 1982 seneleri arasında Venüs’e 16 adet uzay aracı gönderilmiştir. Venüs’e gönderilen uzay araçları (Mariner ve Venera serileri) ile elde edilen neticelerin özeti şöyledir:

Venüs’e gönderilen uzay araçlarının sağladığı bilgilerden Venüs’ün jeokimyevî yapısının Ay, Mars ve Dünyâ’dakine benzer olduğu; dolayısıyla Güneş sistemi gezegenlerinin de aynı şekilde meydana geldiği anlaşılmıştır. Fotoğraf, manyetik kayıtlara göre bulut parçalarının üstündeki sis ve duman tabakası bu gezegeni kabuk gibi sararken, bulut parçalarının yükseklikleri yüzeyden 80-64-40 km yüksekliktedirler. Bulut tabakası saatte 320 km hızla gezegenin etrâfında, gezegenin döndüğü yönde döner. Bulutların altındaki Venüs atmosferi % 95 karbondioksit, biraz nitrojen ve % 0.1 oranında buhardan meydana gelir. Bulutların üstündeki sıcaklık -33°C iken altlarındaki sıcaklık 325°C’dir. Atmosferin daha dikine doğru gittikçe sıcaklık da artar. Venüs, Güneş’e Merkür’den daha uzak olmasına rağmen yüzeyindeki sıcaklık Merkür’ün sıcaklığından daha fazladır. Bunun sebebi kalın ve yoğun atmosfer tabakasıdır. Atmosferdeki gaz karbonik ısıyı tutmakta ve Venüs’ü fırın hâline getirmektedir.

Venüs gezegeninin yüzey sıcaklığı 475°C, yüzeydeki atmosfer basıncı ise Dünyâ’dakinden 95 defâ daha fazladır. Bu gezegenin yüzeyi radarla görüldüğü kadarıyla tepelik, dağlık olup, kraterler vardır.

Bitki ve hayvanların Venüs’te yaşamaları mümkün değildir. Bunun sebebi yüzeyin çok sıcak olması, su ve oksijenin olmamasıdır.