Alm. Kran m, Hebewerk (n), Fr. Grue (f), treuil (m), İng. Crane, winch. Binâ inşaatlarında, büyük iş fabrikalarında, tersânelerde ağır bir yük veya iş parçasını kaldırıp başka bir yere koymak için kullanılan kancalı, halatlı, motorlu bir iş makinası. Vinçlerde ağır bir yükü yükseğe kaldırmak için uzun bir kol üzerine monte edilmiş makara ve halatlardan istifâde edilir. Halatların sarıldığı makara sayısı vincin kaldıracağı yüke bağlı olarak değişik sayıdadır. Vinçlerin ağır bir yükü kaldırma yanında, dik ve yatay olarak hareket ettirme özelliği de vardır. Vincin bu hareketlerini üzerinde bulunan motorlar sağlar. Vinçler umûmiyetle dizel-elektrik veya yalnız elektrik motorlarla çalışırlar. Büyük ve ağır yük taşıyan güçlü buharlı makinalarla çalışan vinçler de vardır. Elle çalışan vinçler küçük kaldırma kapasitesinde atölye tipi olanlardır.

Vinçler gaga, makina donanımlarını ve operatörü taşıyan gövde, gövdeyi taşıyan seyyar veya sâbit ayaklar ve gövdeyle gaga arasındaki makara-halat donanımlarından meydana gelmiştir. Vinçler uzaktan bakıldığında uzun bacakları üzerine oturmuş gövde ve onun da üzerinde hareketli boyun ve gagası ile bir leyleğe benzer.

Vinçler şekilleri ve yaptıkları işler bakımından sınıflandırılırlar. Bunların yanında diğer bir sınıflandırma da kaldırabildikleri en fazla yük miktarına göre yapılmıştır. Bu sınıflandırmada vinçler 1 tondan 1000 tona kadar değişen büyüklüktedirler.

Maçuna vinci: Özel bir vinç çeşidi olup, bu vinçte halatın sonundan sütuna kadar olan mesâfe değiştirilebilir. Bu çeşit vinçler en çok inşaat yapımında kullanılırlar.

Sütun vinci: Bu vincin kendi yatay ekseni etrâfında dönebilen kendinden destekli ve dayanıklı sütunu vardır. Yük halatın ucundan indirilip kaldırılır.

Portatif halatlı vinç: Bu vinç binâların duvar ve çıkıntılarına adaptörlerle tespit edilerek kullanılır. Küçük bir vinçtir. Portatif halatlı vinçler özellikle dükkân, toptan satış yeri ve mağazalarda kullanılırlar.

Yürüyen vinçler: Yürüyen vinçlerin birçok çeşidi vardır. En iyi bilineni yürüyen halatlı vinçlerdir. Bunun dışında yürüyen köprü vinçleri ve makaslı vinçler vardır. Bu vinçlerde ayaklar tekerlekler üzerine yerleştirilmiş, böylece aletin ray ve yollar üzerinde gitmesi sağlanmıştır.

Kamyon vinci: Bu vinçler büyük tekerlekli yâhut paletli kamyonlar üzerine tespit edilmiştir. Seyyar olduklarından çok kullanışlıdırlar.

Yüzen vinç: Gemilere yük verme ve onlardan yük alma işlemleri çoğunlukla bu vinçlerle yapılır. Duba ve mavnalar üzerine kurulmuş olan yüzen vinçler batan gemileri ve diğer maddeleri su yüzüne çıkarmak için de kullanılırlar.

Musaşı tipi vinç: Bu çeşit vinçler 3000 ton yük kaldırabilirler.

Kablolu vinçler: Bu vinçler çoğunlukla toprak ve kaya taşımada kullanılırlar. İki kule arasına gerilen hareketli kablolara asılı olan küpler vâsıtasıyla taş ve toprak bir yerden diğer bir yere taşınır. Bu cins vinçler teleferik çalışmalarına benzer. Engebeli arâzilerde mâden, tomruk ve buna benzer ham madde taşınması için elverişlidir.