Bitkilerin gövde ve yan dalları üzerindeki düğümlerden çıkan, büyümesi sınırlı olan ve bitkilerin sağlıklı biçimde gelişebilmesi için gerekli besinleri üreten yeşil yapılara verilen ad. Bir anlamda yapraklar yeşil bitkilerin yiyecek fabrikalarıdır. Bitkinin besini yapraklar tarafından üretilir ve daha sonra bitkinin öteki bölümlerine taşınır. Bu besinler yalnızca bitki için değil, bu bitkilerle beslenen insanlar ve hayvanlar için de vazgeçilmez bir kaynaktır. Bitkide fotosentez ve transpirasyon (terleme) gibi çok önemli olayların yapıldığı temel yapılar yapraklardır. Bu iki önemli görevi en iyi biçimde yapabilmek için yapraklar, genellikle yassılaşmış ve yüzeylerini iyice genişletmişlerdir. Bazı bitkilerdeyse yaprak yüzeyi indirgenerek diken sülük ya da zar şeklini almıştır.

Tipik bir yaprak, geniş yüzeyli, yassı ve yeşil renkli asıl kısmı olan lâmina (yaprak ayası), lâminayı belirli bir açıyla gövdeye bağlayan genellikle ince yapılı olan petiyol (yaprak sapı) ve petiyolün gövdeyle birleştiği yer olan bazis (yaprak tabanı) olmak üzere üç kısımdan oluşur.

Bitkiler suyu kökleriyle alır ve yapraklarıyla dışarı verirler. Yaprak ne kadar büyükse bitkinin kaybettiği su oranı da o kadar fazladır. Bitkinin yaşadığı iklimle yaprak büyüklüğü, birbiriyle orantılıdır. Hava ne kadar nemliyse bitkinin yaprağı da o kadar büyük olur; çünkü bitki yapraklarıyla kaybettiği suyu hemen geri alabilir. Örneğin; nemli bölgelerde yetişen bir tür Hindistan cevizinin yaprağı sapıyla birlikte 14 m'yi bulabilir.

Soğuk iklimlerde yaşayan bitkilerin yaprakları küçüktür. Örneğin; çamların yaprakları iğne biçimindedir.

İLGİLİ KONULAR

Bitki