1. YARALILARI TAŞIMAYA HAZIRLAMA

a. Yaralıların Gözlenmesi

İlk yardım yapıldıktan ve haberleşme sağlandıktan sonra yaralılar gözlenmelidir. Yaralının taşınıncaya kadar durumunda bir kötüleşmenin olmamasına dikkat edilmeli gerekirse ek müdahalede zaman kazanılmalıdır. Bazı yaralılarda başlangıçta fark edilmeyen belirtiler sonra ortaya çıkar.Bu durumda o yaralı tekrar değerlendirilebilir. İlk yardımda zamanla yarışıldığı unutulmamalıdır.

b. Öncelik Dereceleri

Yaralıların arasında dolaşarak hangi yaralının kaçıncı sırada taşınması gerektiğini bilmek ve uygulamak ilk yardımın önemli bir aşamasıdır. Bu sıra belirlenirken ağırın en önce gitmeyeceğini en hafif yaralının da önce gitmeyeceği bilinmelidir. Amacımız yaşamsal riski olan ama yaşama şansıda olana öncelik tanıyabilmektir.

BİRİNCİ DERECEDE ÖNCELİKLİ OLANLAR

- Solunum zorluğu olanlar,

- Göğüs yaralanmaları,

- Şoka girenler,

- Kanamalılar,

- Geniş yanıklar %20-40

- Açık karın yaralanmaları,

- Gaz zehirlenmeleri,

- Ezik, yaygın yaralar,

- Açık ve kapalı kırıklar.

İKİNCİ DERECEDE ÖNCELİKLİ OLANLAR

- Turnike uygulananlar,

- İç kanamalılar,

- Donanlar,

- Bilinci yerinde olmayanlar.

ÜÇÜNCÜ DERECEDE ÖNCELİKLİ OLANLAR (EN AĞIR VAKALAR)

- Omurga kırığı ve omurilik yaralanmaları,

- Çok geniş yanıklar %40-100,

- Beyinin göründüğü başta ağır yaralılar,

- Çok fazla yarası ve kırığı olanlar,

- Çokfazla kanaması olanlar.

DÖRDÜNCÜ DERECEDE ÖNCELİKLİ OLANLAR

- Basit yaralanmalar,

- Küçük yanıklar,

- Burkulma ve çıkığı olanlar,

- Ölüler

2.TAŞIMADA VERİLECEK POZİSYONLAR

a. İlkeleri

Yaralıya ilk yardımda uygun pozisyon vermek temel hedeflerden birisidir, Yanlış verilecek bir pozisyon yaralının sakat kalmasına, durumunun ağırlaşmasına hatta ölümüne neden olabilir. Yaralıya, yaranın bulunduğu yere, vücut eksenine göre durumuna bakılarak pozisyon verilmelidir.

b. Bazı Yaralanmalarda Verilecek Pozisyonlar

- Zor solunum yapanlar, kusanlar, zehirlenenler, beyin kanaması olup kulağından kan-gelenler yan yatırılırlar,

- Baş yaralanması, köprücük-kol, önkol kırıklarında oturur,

- Göğüs yaralanması kaburga kırıklarında oturuş veya yarı oturuş,

- Bacak kemiği kırıkları, omurga kırıklarında sırtüstü yatış,

- Şok ve bayılmada şok pozisyonu

- Karın yaralanmalarında sırtüstü yatar enine ise; dizler bükülür, boyuna ise; ayaklar gergin tutulu, pozisyonlar verilir.

3. YARALILARI TAŞIMA YÖNTEMLERİ

a. Yaralının kendi kendine gitmesi: Küçük yaralanmalarda yaralı ilk yardımdan sonra kendi kendine desteksiz gidebilir.

b. Başkalarının yardımı ile taşıma : 2 türlü olabilir;

TEK KİŞİ İLE

- Yaralıya destek olma: İlk yardımcı yaralının yanında durur, bir eliyle yaralının be!inden tutar, diğer eliyle de yaralının kolunu tutup boynundan geçirir ve bileğinden tutar. Yaralı vücudunu ilk yardımcıya yaslar ve birlikte yürürler.

- Geri. geri taşıma: Yaralı sırt üstü yatar; ilk yardımcı kalın bağlama malzemesini yaralının koltuk altından geçirerek göğsünün üstünde bağlar. İlk yardımcı her iki eliyle bağı koltuk altı hizasından tutarak çeker. Bu sırada kendisi de geri. geri gider. Rautek yöntemi olarak da adlandırılır. Eğer kol kırık değilse bağa gerek yoktur, kol bükülerek araçtan çıkarma yönteminde de açıklandığı gibi tutularak taşınır.

- Sırtta taşıma

- Kucakta taşıma : Her iki yöntem de yaralının oturarak gitmesinde sakınca yoksa ve düşük ağırlıklı ise tercih edilebilir.

- Sürünme yöntemi:

Yaralıda bilinç kaybı olduğu durumlarda seçile bilir. Yaralı sırtüstü 'atar durumdadır, kolları bileklerinden kalın bağlama malzemesi ile bağlanır, ilk yardımcı yüzü yaralıya gelecek şekil de dizleri üzerinde durur, yaralıyı bacaklarının arasına alır,bağlanan bileğin oradan boynunu geçirir, ilk yardımcı dizleri ve elleri üzerinde yürüyerek yaralıyı taşır.

İtfaiyeci Yöntemi

Zor bir yöntemdir. ilk yardımcı yüz üstü konumda omzunun üstüne alır, düşmemesi için belinden ve bileğinden tutar, yaralı ilk yardımcının omzuna ters V şeklinde tutulmalıdır.