Alm. Futter, Fressen (n), Fr. Fourrage (m), pature (f), İng. Fodder, food. Hayvanlara yedirilen organik ve inorganik maddeler veya bunların karışımları. Yem hayvana madde ve enerji bakımından yaşama ve verim ihtiyaçlarını karşılamak gâyesiyle yedirilir. Yemde; ham protein ham yağ, ham selüloz, azotsuz öz maddeler, kalsiyum, fosfor gibi temel gıdâ maddeleri bulunur.

Yem çeşitleri: Nebâtî yemler, hayvânî yemler, mineral yemler ve preparat yemler olmak üzere üç sınıfta gösterilir.

1. Nebâtî yemler: Yaş ve kuru olarak doğrudan doğruya kullanılmaya elverişli olan her çeşit otlarla öğütülmemiş tâne yemlerdir. Bunlar yumru, meyve, saman, silaj yemleridir. Otlar, tâze veya kuru olarak doğrudan doğruya veya parçalanarak hayvan beslenmesinde kullanılan buğday, arpa, çavdar, yulaf, yonca, hayvan pancarı, şekerpancarı yaprakları, lahana yaprakları ve pancar, patates, şalgam vb. gibi kök ve yumrular en çok bilinen nebâtî yemlerdir.

Yeşil yemlerin ve bünyelerindeki su miktarı fazla olan diğer yemlerin uzun zaman muhâfazasını sağlamak için belirli şartlarda bir fermantasyon devresi geçirmeleri sonucu silaj, yâni eksiltilmiş yemler elde edilir. Yonca, fiğ, çavdar silajı vb. silo yemleri bu gruptandır.

Bâzı nebâtî ürünlerin işlenmesi sırasında elde edilen un, nişasta, şeker, yağ gibi maddelerin artıkları da yem olarak kullanılır. Bunlar ezme, kepek, küspe ve çeşitli posalardır.

2. Hayvânî yemler: Cesetlerin, hayvan organlarının ve hayvânî ürünlerin özel sûrette kurutulması ve öğütülmesinden elde edilen et, kemik ve balık unları ile süt ve süt sanâyi kalıntıları, mezbaha kalıntıları, deniz hayvanlarından elde edilen hayvânî yemlerdir.

3. Mineral yemler: Kalsiyum, fosfor, sodyum, demir ve çinko gibi elementlerin tuzları veya diğer bileşikleriyle amonyum tuzları ve benzeri maddeler veya bunların karışımlarıdır.

Yemlik preparatlar: Kimyâsal analiz, sentez veya çıkarma ile elde edilen ve yemin değerini organizmada arttırmaya yardım edebilecek nitelikteki antibiyotik, hormon ve vitaminler gibi katkı maddelerini ihtivâ eden yemlerdir. Çeşitli yemlerin standartlara uygun olarak karıştırılması ile elde edilen yemlerdir. İnce, pelet veya granüle (tâneli) olarak yapılır. Evcil hayvan yemleri bu cins yemlerdendir.

Bu yemler karışıma girebilecek mevcut hammadde durumuna göre normları, yem kânununa göre ilgili bakanlık zaman zaman tespit ve îlân eder. İmâl edenler bu esaslara uyarlar.

Yem sanâyii: Ülkemizde yem sanâyii, Tarım ve Köyişleri Bakanlığına bağlı, çalışmalarında özerk tüzel kişiliği olan Türk A.Ş. Genel Müdürlüğünce yürütülmektedir. Bu kuruluş ülke çapında hayvancılığın gelişmesi ve verimin arttırılması için 1956’da kuruldu. 1984’te 233 sayılı kânun hükmünde kararnâmeyle yeniden düzenlendi. Bu düzenlemeye göre, yurdumuzda karma yem hazırlamaya elverişli her türlü ilk maddeleri işlenmiş veya işlenmemiş olarak iç ve dış piyasalardan sağlamak, bunları işleyerek hazırlamak, hayvanların cinslerine, ırk, yaş, verim ve yetiştirme amaçlarına uygun olarak onları istihdam etmek, ettirmektir. Bunlar ve diğer hayvanlar için yem çeşitlerini geliştirmek üretmek vb. görevleri vardır.

Kuruluşa bağlı olarak yem üreten fabrikalar şunlardır: Adapazarı, Ankara, Bursa, Erzurum, İstanbul, Konya, Samsun, Doğubeyazıt (Ağrı), Tatvan (Bitlis), Çankırı, Diyarbakır, Elazığ, Kızıltepe (Mardin), Yatağan (Muğla), Van, Siirt, Hilvan (Şanlıurfa), Tunceli, Kırklareli, Korkuteli (Antalya).

Kuruluşun ayrıca; Eskişehir, Isparta, İzmir (Yemta-Tariş), Bandırma (Balıkesir), Biga(Çanakkale), Kayseri, Manisa, Kars, Sivas, Çorum, Uşak, Çukoyem (Mersin), Aksaray ve Bingöl gibi yem fabrikalarında da iştiraki ve hissesi bulunmaktadır (1994).