Yerleşme ne demektir? Beşeri coğrafya bakımından "insanın herhangi bir bölgeyi yurt edinmesi, orada sürekli yaşamasıdır."Bu tanımlama ile asıl göz önünde tutulanlar sedanter hayat süren, yani köyde veya şehirde oturmakta olan insanlardır. Bununla beraber, yerleşme konusuna göçebe halkı da dâhil etmek gerekir. Çünkü yeri belli bir evi olmamasına ve durmadan yer değiştirmelerine rağmen, göçebeler yine de belli bir bölgenin sınırlar içinde kalırlar. Kendilerinin malı olan veya kendilerinin malı saydıkları meralarda hayvanlarını beslerler.
Bunların yanında yerleşme olayının taşıdığı çok geniş bir anlam da vardır. Av peşinde dolaşan yahut meyve toplamakla geçinen ilkel gezici insanların topladıklarını yemek, dinlenmek ve özellikle gece vakti sığınmak üzere, en azından bir gece de olsa, tabi halde buldukları yahut yaptıkları barınaklar. Göçebe çoban kavimlerin daha uzun zaman bir yerde kalan çadır toplulukları, mevsimlerin seyrine uyarak yer değiştiren, yazın yaylaya-dağa çıkan, kışın ovaya inen yarı göçebelerin yılın bir kısmında oturduklar ve çeşitli isimlerle adlandırdıkları ova, dağ ve yayla eğreti yerleşmeleri. Nihayet tek, ayrı kendi başına olan mesken, çiftlik, küçük köy, köy, kasaba ve şehir, geçici yahut devamlı, toplu yahut dağınık, büyük yahut küçük bütün bu yerleşmeler, yerleşme tesisleri; tek ev ve ev toplulukları yerleşme olayı kavramına girebilir.
İnsan öteden beri, ihtiyacının tamamına yakınını topraktan karşılamıştır. Bu yüzden toprağa çok bağlıdır. Orada yerleşir, bulunduğu uygarlığın ona kazandırdığı olanaklar derecesinde çevresine uyar ve topraktan yaralanır. Görülüyor ki "yerleşme" toplum hayatının ilk belirtisidir.
İlk insanlar için yerleşme çok ilkel bir olaydı. Mağarada, ağaç kovuklarında yaşadılar. Fakat yüzyıllar geçtikçe büyük gelişmeler oldu. Demek ki, bugün görülen türlü yerleşme şekilleri uzun bir tarihi gelişimin sonucudur. Yerleşmenin ilk adımı olan evden başlayarak büyük kente kadar başlıca tipleri gözden geçirelim.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.